ตั้งแต่ประเทศไทยริเริ่ม “หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า” อย่างเป็นทางการในปี 2545 หรือที่รู้จักกันในชื่อ “30 บาทรักษาทุกโรค” และ “บัตรทอง” เป็นที่ประจักษ์ว่ากองทุนฯนี้คือ “การปฏิวัติด้านสาธารณสุข” ที่ใช้ภาษีอย่างคุ้มทุน และเป็นประโยชน์ต่อประชาชนอย่างแท้จริง

หนึ่งในคำมั่นที่บรรดาผู้นำประเทศรับปากไว้ในการประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ เมื่อเดือน ก.ย. ที่ผ่านมา ก็คือประเทศสมาชิกสหประชาชาติทั้งหมด จะตั้งใจทำ “หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า” ของตัวเอง ให้เกิดขึ้นจริงให้ได้ ภายในปี 2573 ซึ่งเป็น “เดตไลน์” ของแผนพัฒนาที่ยั่งยืนของสหประชาชาติ

ตาม หนึ่งใน “เบื้องหลัง” ที่หลายคนไม่ค่อยรับรู้ก็คือ มีผู้เชี่ยวชาญชาวต่างชาติเป็นจำนวนมาก ที่เริ่มต้นวางแผน สร้างระบบนี้ร่วมกับ นพ.สงวน นิตยารัมภ์พงศ์ เลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติคนแรก และหนึ่งในนั้นก็คือ ดร.ฌอง หลุยส์ แลมโบเรย์ (Jean-Louis Lamboray) ผู้ร่วมก่อตั้งองค์กร The Constellation องค์กรเอกชนไม่แสวงหาผลกำไร ซึ่งเชี่ยวชาญเรื่องการสร้างการมีส่วนร่วมในระบบสุขภาพ ชาวเบลเยียม Hfocus นั่งคุยกับ ดร.แลมโบเรย์ เพื่อรำลึกความหลังถึงงานที่เขาทำ ซึ่งกลายเป็นส่วนหนึ่งของระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าทุกวันนี้

องค์การอนามัยโลกแนะนานาประเทศเพิ่มงบการสาธารณสุขมูลฐานอย่างน้อย 1% ของจีดีพี พร้อมระบุว่าหากไม่เร่งรัดการลงทุนด้านสาธารณสุข คาดว่าประชากรโลกราว 5 พันล้านคนจะไม่สามารถเข้าถึงการรักษาพยาบาลภายในปี 2573

อเมริกาพร้อม 19 ประเทศ ลงชื่อไม่เห็นด้วยปฏิญญาสากลสหประชาชาติที่ไทยร่วมเสนอ เพราะอาจตีความได้ว่าสนับสนุน “ทำแท้ง”