สสส. ผลักดัน "เยาวชน" ผลิตสื่อรู้เท่าทันพิษภัยและโทษของบุหรี่ (คลิป)

สสส.รณรงค์ “รักเพื่อน เตือนกัน ไม่สูบ” พร้อมผลักดัน "เยาวชน" ผลิตสื่อรู้เท่าทันพิษภัยและโทษของบุหรี่ ทั้งทำคลิปวิดีโอ-วาดภาพระบายสี เพื่อสื่อสารว่ามีผลอันตรายต่อสุขภาพและคนรอบข้างอย่างไรบ้าง

เมื่อวันที่ 30 พ.ค. 2567 ที่โรงแรมริชมอนด์ จ.นนทบุรี โครงการเครือข่ายทันตบุคลากรต้านภัยยาสูบ โดย ทันตแพทยสมาคมแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ ร่วมกับ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จัดกิจกรรมรณรงค์เนื่องในวันงดสูบบุหรี่โลก ปี 2567 ภายใต้แนวคิด “รักเพื่อน เตือนกัน ไม่สูบ” หวังกระตุ้นเยาวชนให้กล้าปฏิเสธบุหรี่และบุหรี่ไฟฟ้าเมื่อถูกชักชวน 

โดยนพ.พงศ์เทพ วงศ์วัชรไพบูลย์ ผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวว่า บุหรี่ไม่เพียงส่งผลกระทบต่อสุขภาพช่องปากและฟัน แต่ยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด 2-4 เท่า เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งปอด 25 เท่า แต่ละปีมีประชากรโลกเสียชีวิตจากการสูบบุหรี่ประมาณ 8 ล้านคน ขณะที่ข้อมูลภาระโรคจากปัจจัยเสี่ยงของประชากรไทย ปี 2562 โดยสำนักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ พบว่า การสูบบุหรี่ทำให้เกิดการสูญเสียปีสุขภาวะ (DALYs) 2,817,347 ปี คิดเป็น 14.6% ของการสูญเสียทั้งหมด และเป็นสาเหตุสำคัญต่อการเสียชีวิตของคนไทย 15.6% โดยเสียชีวิตจากโรคมะเร็งมากที่สุด 26.1% ที่น่าห่วงคือ การแพร่ระบาดของ "บุหรี่ไฟฟ้า" ที่กำลังเป็นกระแสนิยมมากขึ้นในเด็กและเยาวชน 

จากผลสำรวจการบริโภคผลิตภัณฑ์ยาสูบในเยาวชนไทย ปี 2565 (Global Youth Tobacco Survey : GYTS) พบเด็กและเยาวชนไทยสูบบุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มเป็น 17.6% จากเดิมอยู่ที่ 3.3% พบเด็กผู้หญิง 15%  ผู้ชาย 20%  ในขณะที่ในอดีตผู้หญิงไทยสูบบุหรี่แค่ 1.3% ฉะนั้นอาจทำให้เด็กเยาวชนในประเทศไทยสูบบุหรี่ไฟฟ้ามากขึ้น ดังนั้นเครือข่ายทันตแพทย์จะเป็นหน่วยหนึ่งที่ไปทำงานร่วมกับโรงเรียนและเครือข่ายของคุณครูและนักเรียน โดยจะมีการทำคลิปวิดีโอสั้นที่ให้เด็กสามารถออกมาสื่อสารในเรื่องของพิษภัยบุหรี่ เพื่อให้ทุกคนได้รับรู้ว่าบุหรี่ไฟฟ้าภัยอยู่ใกล้ตัว  อีกทั้งสสส.ได้ทำงานร่วมกับเครือข่ายทุกวิชาชีพในการที่จะทำอย่างไรให้เด็กเยาวชนไทยออกจากบุหรี่และบุหรี่ไฟฟ้า ซึ่งในวันที่ 31 พฤษภาคม 25667 องค์การอนามัยโลก(WHO) ได้ประกาศเป็นวันงดสูบบุหรี่โลก เพื่อป้องกันเยาวชนจากการสูบบุหรี่และบุหรี่ไฟฟ้า โดยเฉพาะบริษัทบุหรี่ก็ต้องหยุดหลอกลวงประชาชนว่าไม่มีพิษภัยและหยุดผลิตบุหรี่ไฟฟ้าให้เหมือนของเล่นและมีกลิ่นน้ำหอม กลิ่นผลไม้ ซึ่งทำให้เด็กคิดว่าไม่เกิดอันตราย

ด้าน ด.ช.กันตพัฒน์ พันธ์ป้อม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนประถมศึกษาธรรมศาสตร์ ได้รับรางวัลการประกวดวาดภาพ เล่าว่า  ปัจจุบันบุหรี่ไม่ได้มีแค่เป็นแบบซองปกติ แต่มีทั้งบุหรี่ไฟฟ้าด้วย โดยมีการพัฒนาให้เหมือนของเล่นมากขึ้นซึ่งเด็กเริ่มเข้าถึงได้ง่ายขึ้น อีกทั้งบุหรี่ไฟฟ้ามีนิโคตินสูงทำให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพ ซึ่งทางโรงเรียนและคุณครูได้มีการบอกและสอนด้วยว่าบุหรี่ไฟฟ้ามีนิโคตินสูงกว่าบุหรี่ธรรมดา และในการประกวดเข้าร่วมวาดภาพจนได้รับรางวัลในครั้งนี้คุณครูเป็นคนคัดเลือกให้ไปประกวด โดยส่วนตัวก็อยากเป็นตัวแทนบอกต่อเพื่อนว่าบุหรี่เป็นสิ่งไม่ดีไม่ควรสูบ เพราะก่อนหน้านี้เพื่อนๆในโรงเรียนหลายคนที่เคยเริ่มสูบบุหรี่ เมื่อเราเข้าไปตักเตือนก็ทำให้เพื่อนสูบบุหรี่น้อยลง หรือไม่สูบเลยก็มี

"สำหรับรูปภาพที่วาดนั้นคือ เลือกวาดสถานที่เป็นห้องน้ำที่คนส่วนใหญ่ชอบไปสูบบุหรี่ที่หน้าห้องน้ำ และจากนั้นในภาพจะเห็นว่าเพื่อนหลายคนก็เดินเข้าไปตักเตือนเพื่อไม่ให้สูบบุหรี่ รวมถึงภาพที่สื่อถึงโทษของบุหรี่ว่าเมื่อสูบบุหรี่แล้วจะทำให้เกิดโรคต่างๆ อย่างเช่น มะเร็งปอด ที่สามารถทำให้ถึงขั้นเสียชีวิตได้"

ด้าน ด.ช. ติณภพ หยาง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนทรงวิทยาเทพารักษ์ จ.สมุทรปราการ ที่ได้รับรางวัลการประกวดทำคลิปติ๊กต๊อกในแคมเปญ "รักเพื่อน เตือนกัน ไม่สูบ" เล่าว่า รู้สึกดีใจมากที่ได้รับรางวัลทั้งพ่อและแม่ดีใจมากเช่นกัน โดยก่อนหน้านี้เคยได้รับรางวัลในการประกวดทำคลิปมาแล้วบ้าง ส่วนตัวชอบทำคลิปวิดีโออยู่แล้ว ซึ่งแรงบันดาลใจในการทำคลิปติ๊กต๊อก คืออยากบอกให้เพื่อนๆทุกคนไม่ยุ่งและไม่เกี่ยวข้องกับการสูบบุหรี่เพราะมันไม่ดีไม่มีประโยชน์ โดยเนื้อหาในคลิปได้ช่วยกันออกแบบและดูข้อมูลกับคุณครู เมื่อได้ข้อมูลแล้วก็เริ่มทำคลิปวิดีโอโดยใช้เวลาไม่นานมาก มีความหวังว่าถ้าหากเพื่อนหรือใครที่ได้รับชมคลิปวิดีโอชิ้นนี้ื อาจจะเป็นแรงกระตุ้นที่ทำให้อยากเลิกสูบบุหรี่ได้

"อยากบอกเพื่อนว่าการสูบบุหรี่มันไม่มีผลดีต่อสุขภาพต่อตัวเราและคนรอบข้างเพราะอาจทำให้เป็นโรคมะเร็งได้และทำให้คนอื่นได้รับผลกระทบถึงขั้นเป็นมะเร็งได้เช่นเดียวกัน  ปัจจุบันที่มีเด็กเข้าถึงและสูบบุหรี่มากขึ้นอาจจะเป็นเพราะเพื่อนคิดว่ามันเท่ รวมถึงมีการเข้าถึงโซเชียลและมีการลอกเลียนแบบเพิ่มขึ้น  มองว่าการทำกิจกรรมรณรงค์เรื่องเลิกสูบบุหรี่ภายในโรงเรียนอาจสามารถช่วยให้เยาวชนลดการสูบบุหรี่ได้ไม่มากก็น้อย"

ทั้งนี้ โครงการเครือข่ายทันตบุคลากรต้านภัยยาสูบ โดย ทันตแพทยสมาคมแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ ร่วมกับ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) . ในการประกวดคลิปติ๊กต๊อกได้จบลงแล้ว อย่างไรก็ตาม นพ.พงศ์เทพ วงศ์วัชรไพบูลย์ ผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ยังได้เชิญชวนประชาชนหรือเยาวชนร่วมทำแคมเปญ รณรงค์เลิกสูบบุหรี่ ผ่านโซเชียลเพื่อสุขภาพที่ยั่งยืนอีกด้วย สามารถชมคลิปวิดีโอได้ที่