สื่อนอกแฉ "ธุรกิจบุหรี่ไฟฟ้า" ติดสินบน สส.อังกฤษ นักวิชาการเตือน รบ.ระวังกลุ่มที่มีธุรกิจเบื้องหลัง

สื่อนอกแฉ "ธุรกิจบุหรี่ไฟฟ้า" ติดสินบน สส.อังกฤษ กว่า 20 ล้านบาท หมอรามา เผยงานวิจัยใหม่ พบ! คนที่รู้ไม่เท่าทันกลโกงบริษัทบุหรี่มักจะมีความเข้าใจผิดเรื่องบุหรี่ไฟฟ้า ย้ำคำแนะนำ WHO ธีมวันงดสูบบุหรี่โลกปีนี้ "ปกป้องเด็ก ๆ จากการแทรกแซงของบริษัทบุหรี่ หยุดโกหกได้แล้ว"

เมื่อวันที่ 22 เม.ย. 2567 ศ.ดร.นันทวรรณ วิจิตรวาทการ ผู้อำนวยการศูนย์ความรู้สำหรับมาตรา 5.3 ของอนุสัญญาควบคุมยาสูบ องค์การอนามัยโลก (WHO-FCTC) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เปิดเผยว่า เดอะไอ สื่อของอังกฤษ ลงบทความเกี่ยวกับกระบวนการวิ่งเต้นของกลุ่มธุรกิจบุหรี่ไฟฟ้าเพื่อให้รัฐบาลอังกฤษมีนโยบายสนับสนุนบุหรี่ไฟฟ้า โดยพบว่าธุรกิจบุหรี่ไฟฟ้าจ่ายเงินให้กับ สส.หลายคนของอังกฤษต่อเนื่องเป็นเวลา 6 ปี เป็นเงินสูงถึง 470,000 ปอนด์ หรือกว่า 20 ล้านบาท ล่าสุดพบว่า สมาคมการค้าบุหรี่ไฟฟ้าของอังกฤษ สนับสนุนทุนจำนวน 37,500 ปอนด์ หรือเกือบ 2 ล้านบาท ให้กับกลุ่มมิตรภาพสมาชิกรัฐสภาสหราชอาณาจักรเพื่อการสูบบุหรี่ไฟฟ้าอย่างรับผิดชอบ (APPG for responsible vaping) ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีการรวมตัวกันของ สส.จากหลายพรรคการเมืองเพื่อสนับสนุนบุหรี่ไฟฟ้า
 
ศ.ดร.นันทวรรณ กล่าวว่า ที่ผ่านมา พบว่ากลุ่มธุรกิจบุหรี่ไฟฟ้าในอังกฤษวิ่งเต้นให้รัฐบาลอังกฤษสนับสนุนบุหรี่ไฟฟ้าสำหรับการเลิกสูบบุหรี่ ทั้ง ๆ ที่มาตรการดังกล่าวขัดแย้งกับคำแนะนำขององค์การอนามัยโลกที่บอกชัดเจนว่า “ยังไม่มีหลักฐานยืนยันได้ว่า บุหรี่ไฟฟ้าช่วยให้เลิกสูบบุหรี่ได้” และเมื่อล่าสุดนายกรัฐมนตรีอังกฤษ นายริชี ซูแน็ก ประกาศเด็ดขาดว่าจะแบนบุหรี่ไฟฟ้าแบบใช้แล้วทิ้ง และแบนบุหรี่ไฟฟ้าแบบมีกลิ่นรสชาติ กลุ่มธุรกิจไฟฟ้าก็แสดงท่าทีต่อต้านอย่างชัดเจน 

“ตัวอย่างการวิ่งเต้นโดยกลุ่มธุรกิจบุหรี่ไฟฟ้าในลักษณะนี้ไม่ได้มีแค่ในประเทศอังกฤษเท่านั้น แต่เป็นสิ่งที่ธุรกิจบุหรี่ดำเนินการมาต่อเนื่องตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันในทุก ๆ ประเทศ รวมทั้งในประเทศไทย ซึ่งขณะนี้ก็มีเครือข่ายที่สนับสนุนบุหรี่ไฟฟ้าที่มีความสัมพันธ์กับธุรกิจบุหรี่ เข้าไปนั่งเป็นกรรมาธิการในสภาผู้แทนราษฎรโดยมีเป้าหมายเพื่อให้ประเทศไทยยกเลิกการห้ามบุหรี่ไฟฟ้า และคนกลุ่มนี้มักจะเอาอังกฤษมาเป็นข้ออ้างให้รัฐบาลไทยทำตาม ดังนั้น รัฐบาลควรพิจารณาอย่างระมัดระวังเพราะข้อเสนอของคนกลุ่มนี้อาจจะมีธุรกิจบุหรี่อยู่เบื้องหลัง” ศ.ดร.นันทวรรณ ตั้งข้อสังเกต

ด้าน รศ.ดร.พญ.เริงฤดี ปธานวนิช ภาควิชาเวชศาสตร์ชุมชน คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี เปิดเผยรายงานวิจัยชิ้นใหม่ที่เพิ่งตีพิมพ์ในวารสาร Tobacco Control ที่ทำการสำรวจการรับรู้กลยุทธ์หรือกลโกงของธุรกิจบุหรี่ในคนที่ทำงานเกี่ยวข้องกับการควบคุมยาสูบในประเทศไทย จำนวน 441 คน พบว่าระดับการรับรู้กลโกงของธุรกิจบุหรี่ยังไม่สูงมาก เช่น 

• รับรู้ว่าธุรกิจบุหรี่มีการวิ่งเต้นนักการเมืองเพื่อผลประโยชน์ทางธุรกิจเพียง 57% 
• รับรู้ว่าธุรกิจบุหรี่มักจะจ้างเจ้าหน้าที่รัฐหรือนักการเมืองเป็นที่ปรึกษาเพียง 49% 
• ธุรกิจบุหรี่เกี่ยวข้องกับบุหรี่ผิดกฎหมายเพียง 37% 

สิ่งที่น่าสนใจคือ ในกลุ่มคนที่มีการรับรู้กลยุทธ์หรือกลโกงของธุรกิจบุหรี่ดีกว่ามักจะเป็นกลุ่มที่ไม่สนับสนุนบุหรี่ไฟฟ้า หรือเรียกว่ารู้เท่าทันว่าบุหรี่ไฟฟ้าคือสินค้าตัวใหม่ของธุรกิจบุหรี่ เช่น จะไม่เชื่อว่าบุหรี่ไฟฟ้าอันตรายน้อยกว่าบุหรี่, ไม่เชื่อว่าบุหรี่ไฟฟ้าช่วยให้เลิกบุหรี่ได้, ไม่เชื่อว่าบุหรี่ไฟฟ้าไม่เสพติด และเชื่อว่าบุหรี่ไฟฟ้าทำให้เด็กเข้ามาสูบบุหรี่มากขึ้น 

“เรื่องการเปิดโปงกลยุทธ์หรือกลโกงของธุรกิจบุหรี่ ให้กับสังคมรับรู้จะเป็นการสร้างภูมิคุ้มกันให้สังคม ให้รู้เท่าทันความฉ้อฉลของกลุ่มธุรกิจบุหรี่โดยเฉพาะในยุคบุหรี่ไฟฟ้า ที่ธุรกิจบุหรี่มักจะนำเรื่องการลดอันตราย และเรื่องเศรษฐกิจมาเป็นข้ออ้าง หลอกให้สังคมเข้าใจว่า พวกเขาเป็นส่วนหนึ่งของการแก้ปัญหา ต้องการที่จะทำงานร่วมกับผู้กำหนดนโยบายและสาธารณสุขเพื่อปกปิดตัวตนที่แท้จริงว่าเป็นผู้ขายสิ่งเสพติดที่เป็นอันตราย ซึ่งเรื่องการเปิดโปงกลโกงของธุรกิจบุหรี่นี้ยังตรงกับคำแนะนำขององค์การอนามัยโลกในวันงดสูบบุหรี่โลกในปีนี้อีกด้วย โดยธีมวันงดสูบบุหรี่โลกปีนี้คือ ปกป้องเด็ก ๆ จากการแทรกแซงของบริษัทบุหรี่ หยุดโกหกได้แล้ว” รศ.ดร.พญ.เริงฤดี กล่าว