นักวิชาการส่งหนังสือถึงสื่อที่เผยแพร่ข่าวประชาสัมพันธ์ของ TDRI กรณีข้อมูลที่พาดพิงผู้วิจัยถึงการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในฟินแลนด์
เมื่อวันที่ 2 พ.ค. ผศ.ดร.ชิดตะวัน ชนะกุล อาจารย์ด้านเศรษฐศาสตร์และการเมือง คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ทำหนังสือถึงสื่อมวลชนที่มีการเผยแพร่ข่าวประชาสัมพันธ์ของ TDRI (ส่งให้สื่อและเผยแพร่ในเว็บไซต์ https://tdri.or.th/2024/04/fact-review-alcohol-beverages-contro/
โดยผศ.ดร.ชิดตะวัน ระบุในเนื้อหา ดังนี้
ขอให้ TDRI ชี้แจงเนื้อหาข่าวที่มีการพาดพิง
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ชิดตะวัน ชนะกุล
อาจารย์ด้านเศรษฐศาสตร์และการเมือง คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ด้วยเมื่อวันที่ 30 เมษายน 2567 พาดหัวข้อข่าว “TDRI โต้ข่าวหนุนรัฐใช้โมเดลฟินแลนด์ ชี้ไม่เคยเสนอให้ปล่อยเสรีแอลกอฮอล์” ซึ่งในเนื้อหาข่าว TDRI ระบุว่า “ผู้แสดงความเห็นรายหนึ่งได้ให้สัมภาษณ์ถึงเนื้อหาของการสัมมนาสาธารณะซึ่งจัดโดย TDRI และมีการเผยแพร่เป็นข่าวประชาสัมพันธ์ในสื่อมวลชนบางสำนักโดยได้อ้างอิงกรณีศึกษาจากประเทศฟินแลนด์ พร้อมกับระบุว่า ‘งานวิจัย TDRI คลาดเคลื่อน พูดไม่หมด หลังหนุนรัฐใช้โมเดลฟินแลนด์ ปล่อยเสรีแอลกอฮอล์กระตุ้นเศรษฐกิจ เสี่ยงถูกมองทำเพื่อกลุ่มทุน ไม่สนประชาชน’ ซึ่งถือเป็นข้อวิจารณ์ที่ไม่สอดคล้องกับข้อเท็จจริงตามผลการศึกษาของคณะผู้วิจัยทีดีอาร์ไอ”
เนื่องจากการรายงานข่าวดังกล่าว เป็นการอ้างถึงหัวข้อข่าวอันเกี่ยวเนื่องกับการให้สัมภาษณ์ของผู้เขียนเมื่อวันที่ 18 เมษายน 2567 ซึ่งหากมีการสืบค้นหัวข้อข่าวทางออนไลน์ตามที่ TDRI ระบุ ย่อมทำให้ผู้เขียนได้รับความเสียหาย เข้าข่ายเป็นการหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณา โดยใช้ข้อมูลที่ไม่เป็นความจริง ดังนั้น จึงขอให้ TDRI ชี้แจงให้กระจ่างว่า สิ่งที่ผู้เขียนได้ให้สัมภาษณ์ในประเด็นที่เกี่ยวกับ TDRI เมื่อวันที่ 18 เมษายน 2567 มีจุดใดที่ไม่ถูกต้อง
- ความเดิม: TDRI จัดงานสัมมนาสาธารณะเมื่อวันที่ 9 เมษายน 2567 เพื่อรับฟังความคิดเห็นต่อผลการศึกษาฯ ในวันเดียวกันสื่อบางสำนักพาดหัวข้อข่าวเกี่ยวกับการจัดงานสัมมนาฯ ว่า “....เปิดให้โฆษณาน้ำเมา” จึงเป็นเหตุให้ผู้เขียนต้องมาดูการสัมมนาฯ เรื่องนี้ย้อนหลัง พร้อมกับดาวน์โหลดไว้เพื่อการศึกษา
- เมื่อชมการสัมมนาฯ ย้อนหลัง พบว่า ข้อมูลที่ TDRI ใช้ในการสัมมนาฯ มีความคลาดเคลื่อน ดังนั้น ในฐานะนักวิชาการมีหน้าที่ให้ข้อมูลแก่สังคมโดยสุจริต ซึ่งได้รับการคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย จึงให้สัมภาษณ์ถึง TDRI ในเรื่องดังกล่าว เพียงประเด็นเดียวความว่า “..TDRI ยกตัวอย่างประเทศฟินแลนด์ในด้านการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เพื่อเป็นแนวทางสำหรับนโยบายด้านนี้ของไทย แต่ข้อมูลของ TDRI คลาดเคลื่อนจากกฎหมายควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของฟินแลนด์ในปัจจุบัน รวมถึงมีคำอธิบายไม่ครบถ้วน อาจทำให้สาธารณชนเกิดความสับสน...” นั่นคือ ในการสัมมนาฯ TDRI ยกตัวอย่างกฎหมายการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของฟินแลนด์ซึ่งไม่เป็นปัจจุบัน และเมื่อพิจารณาจาก Slide ที่นำเสนอในการสัมมนาฯ จะพบว่า TDRI ระบุกฎหมายปี 1994 (Alcohol Act: 1143/1994)
หากทว่า ปัจจุบันเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นผลิตภัณฑ์ที่อยู่ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของฟินแลนด์ปี 2015 โดยมาตรา 50 (Article 50) บัญญัติว่า หากเป็น “เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่มีความเข้มข้นเกินกว่าที่กำหนด” ห้ามมิให้มีการโฆษณาในทุกกรณีไม่ว่าจะทางตรงหรือทางอ้อม การให้ทุนสนับสนุนการจัดกิจกรรมกีฬา รวมถึงไม่อนุญาตให้มีการจัดกิจกรรมส่งเสริมการขาย ดังนั้น การที่ TDRI มีข้อเสนอ “แก้ไขมาตรา 32 พรบ.ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ. 2551 โดยให้สามารถโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้ แต่ต้องไม่มุ่งเป้าไปที่เด็กและเยาวชนที่อายุต่ำกว่า 20 ปี ...” แต่ไม่ได้ระบุว่า เฉพาะกรณีเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แบบเบา จึงไม่ตรงกับกฎหมายฟินแลนด์ทั้งในอดีตและปัจจุบัน
- จากการชมการสัมมนาฯ ย้อนหลัง พบว่า ในประเด็นการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ TDRI ยกข้อมูลฟินแลนด์เพียงประเทศเดียว ก่อนนำไปสู่ข้อเสนอแนะในเรื่องดังกล่าวว่า “แก้ไขมาตรา 32 พรบ.ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ. 2551 โดยให้สามารถโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้ แต่ต้องไม่มุ่งเป้าไปที่เด็กและเยาวชนที่อายุต่ำกว่า 20 ปี...” หลังจากนั้นได้มีการเสนอ 3 ตัวอย่างเกี่ยวกับการควบคุมการโฆษณากับเยาวชน ซึ่งประเด็นที่ “คลาดเคลื่อน” จากความเป็นจริงของกฎหมายฟินแลนด์ในปัจจุบันเรื่องการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อย่างชัดเจน คือ ข้อ 1 โดย TDRI ระบุในงานสัมมนาฯ ว่า “ห้ามมีป้ายโฆษณาใกล้โรงเรียนในระยะ 1 กิโลเมตร”
ซึ่งในความเป็นจริง ฟินแลนด์ก่อนมีกฎหมายใหม่ การโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แบบเบาสามารถทำได้อย่างเสรี แต่ต้องควบคุมไม่ให้โฆษณาแก่เยาวชน อย่างไรก็ดี ผลการศึกษาของประเทศฟินแลนด์พบว่า การอนุญาตให้โฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แบบเบาอย่างเสรีในที่สาธารณะ เช่น billboard บนรถโดยสาร ฯลฯ มีผลต่อการเริ่มดื่มของวัยหนุ่มสาว และดื่มหนักขึ้นในกลุ่มที่ปกติดื่มอยู่แล้ว ดังนั้น กฎหมายใหม่จึงบัญญัติให้การโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แบบเบาในที่สาธารณะ เช่น billboard รถบัส shopping center โรงหนัง สถานีรถไฟ หรือแม้แต่สิ่งที่เป็นทรัพย์ส่วนตัว เช่น กำแพงของบ้าน ข้างหรือท้ายรถยนต์ ฯลฯ เป็นสิ่งที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย (สามารถศึกษาเพิ่มเติมได้จากรายละเอียดคำอธิบายของหน่วยงานกำกับดูแลสวัสดิการและสุขภาพแห่งชาติฟินแลนด์ ที่เผยแพร่ใน ค.ศ.2022 โดยหน่วยงานดังกล่าวเป็นองค์กรในสังกัดของกระทรวงกิจการสังคมและสาธารณสุข) หาใช่ห้ามเฉพาะในเขตใกล้โรงเรียน 1 กิโลเมตร ดังที่ TDRI นำเสนอ
จากการตรวจสอบการให้สัมภาษณ์ของผู้เขียนที่เผยแพร่ทางสื่อเมื่อวันที่ 18 เมษายน 2567 ในประเด็นอื่นๆ ยังไม่พบว่า ได้มีการกล่าวถึง TDRI แต่อย่างใด เว้นแต่มีการนำตัวเลขผลการศึกษาของ TDRI เกี่ยวกับรายได้ของอุตสาหกรรมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ว่าอยู่ที่ 6 แสนล้าน โดยรัฐมีรายได้จากภาษีเพียง 1.5 แสนล้าน แต่ต้นทุนความเสียหายสูงกว่า 1.7 แสนล้าน จึงขอให้ TDRI กลับไปทบทวนการให้สัมภาษณ์ของผู้เขียน แล้วช่วยกรุณาระบุว่า “คำสัมภาษณ์จุดใดที่ผู้เขียนกล่าวหา TDRI” เพื่อสาธารณชนจะได้ช่วยกันตรวจสอบ
สำหรับประเด็นตามข้อ 1-3 ข้างต้น ก็ขอความกรุณา TDRI ช่วยให้ความกระจ่างกับผู้เขียนและสาธารณชนด้วยว่า สิ่งที่ผู้เขียนๆ มีจุดผิดพลาดหรือไม่ เช่นใด ซึ่งหากข้อมูลของผู้เขียนถูกต้อง เหตุใด TDRI จึงเสนอให้มีการควบคุมเฉพาะกรณี “ป้ายโฆษณาใกล้โรงเรียนในระยะ 1 กิโลเมตร” ซึ่งไม่ตรงกับกฎหมายฟินแลนด์ในปัจจุบันที่ห้ามการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกประเภทในที่สาธารณะโดยสิ้นเชิง เว้นแต่แบบเบาในกรณีการจัดงาน เช่น concert เป็นต้น
หากผู้เขียนมีข้อผิดพลาดในประเด็นที่กล่าวไปในข้อ 1-3 ผู้เขียนขอน้อมรับ และจะเป็นองค์ความรู้เพื่อให้การเสนอแนะทางนโยบายมีความถูกต้อง ก่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อประเทศชาติและประชาชนต่อไป (ทั้งนี้ ขอความกรุณา TDRI ระบุการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่ผู้เขียนให้สัมภาษณ์ผิดพลาดเฉพาะประเทศฟินแลนด์ เพราะจากการสัมมนาฯ ในประเด็นโฆษณาฯ TDRI มิได้นำเสนอตัวอย่างประเทศอื่นๆ และผู้เขียนก็ไม่ได้ให้สัมภาษณ์พาดพิง TDRI เกี่ยวกับการโฆษณาฯ ของประเทศอื่น)
การที่ TDRI กล่าวถึงผู้เขียนในเนื้อหาตามรายงานข่าวเมื่อวันที่ 30 เมษายน 2567 ว่า ไม่ได้กล่าวถึงบางมาตรการ ดังข้อความของ TDRI ที่ว่า มาตรการในข้อ (ก) และ (ข) ของฟินแลนด์ “ซึ่งเป็นสาระสำคัญของการเปลี่ยนแปลงด้านกฎหมายของฟินแลนด์ที่ผู้วิจารณ์ไม่ได้กล่าวถึงประเด็นทั้งสองนี้.... (ข้อมูลข้อ (ก) และ (ข) ที่ TDRI รายงาน) อาจช่วยเติมเต็มข้อมูลของผู้วิจารณ์...” ได้แก่ “(ก) ในปี 2015 ฟินแลนด์เป็นประเทศแรกในโลกที่ตรากฎหมายกำกับควบคุม social media เน้นการควบคุมไม่ให้เด็กและเยาวชนได้รับข้อมูลข่าวสารจากการโฆษณาแอลกอฮอล์ และจำกัดการใช้ ผู้บริโภคเป็นผู้เผยแพร่หรือผลิตสื่อโฆษณา” นั้น ก็ขอให้ TDRI กลับไปศึกษาคำสัมภาษณ์ของผู้เขียนโดยละเอียดอีกครั้ง เพราะผู้เขียนได้อธิบายบทบัญญัติเกี่ยวกับ social media ของฟินแลนด์แล้ว
สำหรับข้อ (ข) TDRI ระบุว่า“กฎหมายใหม่ในปี 2018 ของฟินแลนด์เป็นผลพวงจากกระบวนการปฏิรูปกฎหมายแอลกอฮอล์ ค.ศ. 1994 ที่เริ่มต้นในปี 2011 ประเด็นการปฏิรูปกลายเป็นประเด็นการเมือง ที่มีการวิ่งเต้น ล็อบบี้ และเกิดการแบ่งแยกเป็นฝักเป็นฝ่าย การปฏิรูปกฎหมายสำเร็จเมื่อพรรค NCP (กลางขวา) และ Finns Party (ประชานิยม) ...” โดยประเด็นนี้ไม่เกี่ยวข้องกับการให้สัมภาษณ์ของผู้เขียนซึ่งอ้างถึงคำแนะนำของ WHO ที่ระบุว่า มาตรการด้านภาษี มาตรการควบคุมการเข้าถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และมาตรการห้ามการโฆษณา เป็น 3 วิธีที่มีประสิทธิผลและคุ้มค่าในการลดการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ดังนั้น การที่ TDRI หยิบยกข้อ (ข) มา จึงไม่เกี่ยวข้องกับประเด็นที่ผู้เขียนให้สัมภาษณ์เมื่อวันที่ 18 เมษายน 2567
ผู้เขียนขอขอบคุณ TDRI ที่อัปเดตข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับกฎหมายการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของประเทศฟินแลนด์ใน slide PDF ที่ใช้นำเสนอในการสัมมนาฯ ดังปรากฎในเวปไซต์ของ TDRI ณ วันที่ 30 เมษายน 2567 แล้ว อย่างไรก็ดี เมื่อได้ตรวจสอบ ยังพบข้อผิดพลาดบางประเด็น อาทิ ณ ปัจจุบันการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แบบเบาทางโทรทัศน์ของประเทศฟินแลนด์ไม่สามารถทำได้ตั้งแต่เวลา 07.00-22.00น. มิใช่ 07.00-21.00น. ดังที่ TDRI ระบุ ซึ่งเป็นเกณฑ์เวลาตามกฎหมายเก่า จึงขอให้ TDRI ซึ่งเป็นองค์กรที่มีพันธกิจสำคัญในการให้ความรู้ที่ถูกต้องแก่สาธารณชน แก้ไขทุกประเด็นที่ยังมีความผิดพลาดด้วย เพื่อนิสิต นักศึกษา ปัญญาชน รวมถึงประชาชนทั่วไป สามารถใช้อ้างอิงได้อย่างถูกต้อง ส่วนการที่ TDRI เพิ่มเติม slide ในข้อมูลนำเสนอฯ เกี่ยวกับตัวอย่างการควบคุมการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในเกาหลีใต้ ทั้งๆ ที่ในการสัมมนาฯ TDRI ไม่ได้นำเสนอจุดนี้ ถือว่าเป็นข้อมูลใหม่ ไม่จัดว่าเกี่ยวข้องกับการสัมมนาฯ แต่อย่างใด!
ข่าวเกี่ยวข้อง :
-- นักวิชาการ โต้งานวิจัย TDRI คลาดเคลื่อน จี้รัฐทบทวนแก้กฎหมายควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
-TDRI โต้ข่าวหนุนรัฐใช้โมเดลฟินแลนด์ ชี้ไม่เคยเสนอให้ปล่อยเสรีแอลกอฮอล์
- 163 views