รมช.สธ.คาด สิ้นปี 58 คนไทยมี “หมอครอบครัว”ทุกครัวเรือน

รมช.สธ.เร่งพัฒนางานบริการปฐมภูมิหรือบริการใกล้บ้านทั้งเขตเมืองและชนบท ชูทีมหมอครอบครัวของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล เป็นกลไกขับเคลื่อนสำคัญ ดูแลตั้งแต่ยังสบายดีจนกระทั่งเจ็บป่วยร้ายแรงขั้นนอนติดเตียงในบ้านและวาระสุดท้ายชีวิต ติดต่อใช้บริการได้ตลอด 24 ชั่วโมง คาดภายในปี 2558 นี้ ประชาชนไทยทุกคนจะมีหมอประครอบครัวประจำตัวทุกครัวเรือน

นพ.สมศักดิ์ ชุณหรัศมิ์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข ให้สัมภาษณ์เกี่ยวกับความคืบหน้านโยบายทีมหมอครอบครัว มีโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเป็นสถานบริการหลัก และเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนดูแลประชาชนในพื้นที่รับผิดชอบทุกหลังคาเรือน จนถึงขณะนี้ทั่วประเทศมีทีมหมอครอบครัวทั้งหมด 66,353 ทีม แบ่งเป็นทีมระดับอำเภอ 3,890 ทีม ระดับตำบล 12,237 ทีม และระดับชุมชน 50,326 ทีม ในปีแรกนี้ ได้กำหนดภารกิจทีมหมอครอบครัว ดูแลประชาชนที่อยู่ในชุมชนและช่วยเหลือตนเองได้น้อยหรืออยู่ในภาวะที่ต้องพึ่งพิงบุคคลอื่นคอยช่วยเหลือได้แก่ ผู้สูงอายุติดเตียง คนพิการ และผู้ป่วยระยะสุดท้ายชีวิต ที่มีประมาณ 2 ล้านคนทั่วประเทศ เพื่อลดทุกข์ เพิ่มสุขให้ผู้ป่วยและญาติมีคุณภาพชีวิตดีขึ้น ตั้งแต่เดือนมกราคม 2558 จนถึงขณะนี้ ดูแลครอบคลุมกลุ่มเป้าหมายแล้ว 1 ใน 4 คาดว่าภายในสิ้นปีนี้ ประชาชนทุกคนจะมีหมอครอบครัวประจำตัวทุกครัวเรือน ขณะเดียวกันได้เร่งพัฒนาระบบบริการปฐมภูมิคือ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหรือชื่อเดิมคือสถานีอนามัย ทั่วประเทศมี 9,760 แห่ง เพื่อให้เป็นบริการที่อยู่ใกล้บ้านประชาชนที่สุด มีเจ้าหน้าที่ประจำเฉลี่ยประมาณ 4 คน กระทรวงสาธารณสุขจึงได้จัดให้มีพยาบาลวิชาชีพประจำการ เพื่อพัฒนาศักยภาพ ขีดความสามารถการดูแลประชนสูงขึ้น

ทั้งนี้ทีมหมอครอบครัวจะมีประสิทธิภาพต้องมีการทำงานร่วมกันของอสม. ชุมชน รพสต รพช สสอ รพศ/รพท.และท้องถิ่น จากการติดตามนโยบายในหลายพื้นที่ เช่น ที่ จ.พิจิตร เพชรบูรณ์ ลพบุรี นครราชสีมา บุรีรัมย์ สระบุรี นครศรีธรรมราช ชุมพร ปัตตานี พบว่า ทีมหมอครอบครัวประสบความสำเร็จอยู่ในขั้นน่าพอใจมาก ช่วยสร้างความอุ่นใจให้ชาวบ้าน และการทำงานของทีมหมอครอบครัวยังขยายผลในด้านอื่นๆด้วย เช่นการปรับปรุงสภาพที่อยู่อาศัยผู้ที่สมควรต้องให้ความช่วยเหลือ ให้มีความปลอดภัยขึ้น ในส่วนของเจ้าหน้าที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล มีความมั่นใจในการปฏิบัติงาน และได้รับการช่วยเหลือสนับสนุนจากบุคลากร สหวิชาชีพที่เกี่ยวข้องเป็นอย่างดีในลักษณะของ 1 คนทำ และมีหลายคนช่วย งานมีประสิทธิภาพสูงขึ้น

ผู้ที่ทำหน้าที่เป็นหมอครอบครัวคือเจ้าหน้าที่ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล โดย 1 คน จะดูแลประชาชนเฉลี่ย 1,200-2,500 คน หรือประมาณ 400-800 หลังคาเรือน และจะมีแพทย์ เจ้าหน้าที่สาธารณสุขจากสำนักงานสาธารณสุขอำเภอ โรงพยาบาลชุมชน และโรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลทั่วไป เป็นทีมสหวิชาชีพหลายสาขา ลงไปช่วยสนับสนุนดูแลผู้ป่วยร่วมกัน ขณะเดียวกันจะมีทีมจากชุมชนหมู่บ้าน เช่น อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านหรืออสม. อาสาสมัครอื่นๆ รวมทั้งเจ้าหน้าที่จากหน่วยงานท้องถิ่น สมาชิกในครอบครัวมาร่วมกันดูแล เฉลี่ยทีมละประมาณ 10 คน ไปให้การดูแลเยี่ยมบ้าน ตั้งแต่สุขภาพยังดี จนกระทั่งเจ็บป่วยรุนแรงถึงขั้นนอนติดเตียงและอยู่ในวาระสุดท้ายของชีวิต โดยทุกหลังคาเรือนจะมีเบอร์โทรศัพท์ติดต่อหมอครอบครัวได้ตลอด 24 ชั่วโมง เมื่อเจ็บป่วยก็จะมีหมอครอบครัวเป็นที่พึ่งใกล้ตัว ไม่ต้องดิ้นรนเดินทางไปรักษาไกลๆ