แม้สวัสดิการด้านสุขภาพของรัฐทั้ง 3 สิทธิ ได้แก่ สวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการ ประกันสังคม และ หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ บรรจุสิทธิประโยชน์ด้านบริการทันตกรรม และครอบคลุมประชากรมากกว่าร้อยละ 99 ของประเทศ แต่ในข้อเท็จจริง กลับพบว่าการเข้าถึงบริการทันตกรรมของประชากรยังคงต่ำ และไม่เท่าเทียมกันระหว่างสิทธิ

‘กฤตยาแสดงทัศนะว่า สังคมควรทำให้การท้องทุกท้อง ไม่ว่าจะท้องพร้อมหรือไม่พร้อมเป็นเรื่องปกติก่อน การมองว่าถ้าท้องไม่พร้อมแล้วเป็นปัญหาส่งผลให้ผู้หญิงไม่มีทางเลือก แต่หากมองว่าท้องทุกท้องไม่ว่าจะตั้งใจ ไม่ตั้งใจ หรือเกิดความผิดพลาด เป็นท้องที่สามารถจัดการได้ ไม่ว่าจะด้วยการยุติการตั้งครรภ์หรือไม่ก็ตาม ประการต่อมาคือต้องทำให้การท้องที่ไม่พร้อมมีทางเลือกและทางเลือกทุกทางนั้นต้องปลอดภัย ถูกกฎหมาย และให้คนทุกกลุ่มทุกเหล่าเข้าถึงบริการได้’ จาก-ท้องในวัยรุ่น ‘ปัญหา’ ของวัยรุ่น หรือ ‘ปัญหา’ ของผู้ใหญ่?

บัน กล่าวในปาฐกถาว่า ตลอดทศวรรษที่ผ่านมา การประชุมนานาชาติรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ได้กระตุ้นให้ทั่วโลก “ตื่นตัว” กับการสร้างหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้ามาตลอด โดยในปีนี้ การประชุม ได้เริ่มต้นพอดิบพอดีกับการระบาดของโรคโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ใหม่ 2019 ที่กลายเป็น “ความกังวล” ของนานาชาติ

จากการนำเทคโนโลยีเข้ามาทำแทนสามารถลดขั้นตอนการทำงานได้ถึง 70% เมื่อขั้นตอนหายไป ประชาชนไม่ต้องเสียเวลารอคอย และสิ่งที่หายไปก็นำมาสร้างเป็นคุณค่าเพิ่ม "ตอนนี้ก็กำลังท้าทายทีมงานไว้ว่า 8:8:8 คือ 8 นาทีก่อนพบแพทย์ 8 นาทีพบแพทย์ และ 8 นาทีหลังพบแพทย์ นี่คือสิ่งที่ท้าทายทีมงานเอาไว้"

ถ้าว่าตามองค์การอนามัยโลก (WHO) กำหนดมาตรฐานการเฝ้าระวังการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นต้องไม่เกินร้อยละ 10 ต่อประชากร 1,000 คน ซึ่งถ้าดูตัวเลขในไทยจากปี 2533 การคลอดที่เกิดจากผู้หญิงอายุน้อยกว่า 20 ปีเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด